15-6-2024 Battlefield Tour In de voetsporen van Band of Brothers
Op zaterdag 15 juni 2024 waren we in Eindhoven waar de bus van Battlefield Tours gereed stond voor de battlefield tour die het spoor volgde van de Band of Brothers tijdens operatie Market Garden en daarna in de Betuwe.
De Band of Brothers is bekend geworden door de bestseller van Stephen E. Ambrose, dat het verhaal vertelt van Easy Company, een legereenheid van het 506e Regiment van de 101st Airborne Division van het Amerikaanse leger. Het waargebeurde relaas, gebaseerd op interviews met overlevenden en op dagboeken en brieven van soldaten van Easy Company, volgt hun belevenissen op de voet… van de uitzonderlijke moed die ze aan de dag legden tot de onbeschrijfelijke angsten die ze doorstonden. Als elite-commando’s werden ze in de vroege morgen van D-Day boven Frankrijk gedropt, vochten ze mee tijdens het Ardennenoffensief en veroverden ze Hitlers Adelaarsnest in Berchtesgaden. Hun eenheid leed enorme verliezen. Hun naam werd legendarisch.
Het boek van Stephen Ambrose is in 2001 verfilmd in de legendarische serie Band of Brothers. Tijdens onze tour speelde met name aflevering 6: Crossroads een belangrijke rol.
Onze gids voor die dag was Joris Niewint. die ons op voortreffelijke wijze ons rondleidde in de voetsporen van Band of Brothers.
Band of Brothers
Richard (Dick) Winters (Lancaster (Pennsylvania), 21 januari 1918 – Palmyra (Pennsylvania), 2 januari 2011) was een Amerikaans militair. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij officier bij Easy Company van het 506th Parachute Infantry Regiment, 101st Airborne, beschreven in het boek Band of Brothers en de televisieserie Band of Brothers.
Damian Lewis is het bekendst door zijn rol als majoor Richard 'Dick' Winters in de miniserie Band of Brothers. Met deze rol kwam zijn definitieve doorbraak. De serie won een Golden Globe en werd genomineerd voor negentien Emmy Awards, waarvan er zes verzilverd werden. Bekend is de vergelijkingsfoto voor de poort van landgoed Schoonderlogt, waar Easy Company haar hoofdkwartier had. Rechts de foto uit 1944 met majoor Richard 'Dick' Winters voor de poort en inks Damian Lewis, in de rol van majoor Richard 'Dick' Winters in de serie Band of Brothers.
Tijdens deze bijzondere tour volgden we het spoor van Easy Company, 506th Parachute Infantry Regiment, 101st Airborne Division bekend van de succesvolle tv-serie Band of Brothers. We bezochten de locaties waar deze compagnie tijdens Operatie Market Garden en gedurende hun tijd in de Overbetuwe vocht. De tour omvatte bekende plekken uit de serie, zoals Son, Nuenen, Koevering (Hell's Highway) Schoonderlogt, Heteren Crossroads en Operatie Pegasus, waar Easy Company aan meewerkte. We hoorden de verhalen over de ervaringen van Easy Company 506 PIR, waardoor je een uniek en diepgaand inzicht kregen in de mannen die hier vochten.
We begonnen de tour bij de brug in Son, Noord-Brabant, waar de geallieerde parachutisten landden op 17 september 1944 in het kader van de operatie Market Garden. Tijdens de eerste drie dagen van operatie Market Garden was Son de commandopost van de 101ste Airborne Divisie, waartoe ook de eenheid van Richard Winters behoorde. Hij was officier bij de bij Easy Company van het 506th Parachute Infantry Regiment, 101st Airborne, beschreven in het boek Band of Brothers en de televisieserie Band of Brothers. De Sonse heide diende als voornaamste landingsplaats voor parachutisten en zweefvliegtuigen. Operatie Market Garden resulteerde in meer dan 17.000 militairen van de luchtlandings- en grondtroepen die sneuvelden, gewond raakten of vermist werden. Dit aantal verloren manschappen was zelfs groter dan tijdens de invasie in Normandië (D-Day)
De Sonse brug over het Wilhelminakanaal
De Sonse draaibrug rond 1930
n 1944 speelde de Sonse brug over het Wilhelminakanaal een belangrijke rol in de operatie Market Garden. De draaibrug aan de Kanaalstraat was de enige brug die de Duitsers nog intact hadden gelaten. Maar toen op 17 september rond 15:00 uur luchtlandingen begonnen in de dropzone Sonniuswijk en de eerste Amerikanen rond half drie in Son arriveerden, bliezen de Duitsers ook deze laatste verbinding op. Dat gebeurde toen de geallieerde troepen tot op minder dan 100 meter afstand van de brug waren genaderd. De middenpijler van de brug bleef onbeschadigd en met hout repareerde men de brug provisorisch. Pas op 19 september kon de Britse genie een baileybrug in gebruik nemen die sterk genoeg was om tanks en andere voertuigen te dragen. Deze baileybrug bleef ook na de bevrijding dienst doen. In de jaren '50 werd er weer een draaibrug van gemaakt, die tot 1978 dienst deed. De brug werd vervolgens vervangen door een hefbrug. Tegenwoordig leidt de snelweg A50 het verkeer om het centrum van Son heen, waardoor de files bij de brug over het kanaal tot het verleden behoren
De Sonse brug was weliswaar opgeblazen door de Duitsers, maar desondanks bleef er een pijler staan zodat de brug provisorisch kon worden gerepareerd. De Amerikaanse soldaten van de 101st Airborne Division lieten zich er echter niet van weerhouden de vernielde brug te voet over te steken zodat de andere oever kon worden bereikt.
De provisorisch gerepareerde Sonse brug 1944
De Britse genie bouwde een Baileybrug over het Wilheminakanaal bij Son
Nadat de Baileybrug gereed was konden ook voertuigen de brug overrijden, zoals deze Amerikaanse Sherman tank op 19 september 1944
Luchtfoto van de omgeving van de Sonse brug waar de Amerikaanse parachutisten van de 101st Airborne Division geland zijn
Amerikaanse parachutisten van de 101st Airborne Division na de landing bij Son
Nederlandse jongeren helpen militairen van de Amerikaanse luchtlandingstroepen onder leiding van Lieutenant General Lewis H. Brereton
Foto van groep Amerikaanse parachutisten van het 506th Parachute Infantry Regiment, 101st Airborne Division bij de rand van een bos bij Son
Nuenen
Donderdag 21 september 1944. Britse eenheden moeten het gebied rond Nuenen, Gerwen en Nederwetten bevrijden en daarna doortrekken naar Helmond, via Stiphout. Tussen Nuenen en Gerwen stuiten ze op een flinke Duitse tegenstand en bij de strijd die volgt, raken verschillende geallieerde soldaten zwaargewond.
Op 20 september 1944 speelde zich in Nuenen een hevige strijd af tussen de Amerikaanse 101st Airborne Division en de Duitse troepen. Robert (Bob) van Klinken, een bazookaschutter van de 101st Airborne Divisie, nam deel aan verkenningen op 19 september 1944 in Geldrop en Mierlo. Een dag later, op 20 september, sneuvelde hij in Nuenen. Deze dappere eenheid vocht voor onze vrijheid tijdens Operatie Market Garden. De 101st Airborne Division was nauw betrokken bij de bevrijding van Eindhoven op 18 september 1944. Ter nagedachtenis aan de gevallen strijders is er een monument in Nuenen opgericht, waarop staat: “The eagle will always scream for our fallen brothers”.
Ik moest eerst wel even nadenken wat hiervan de bedoeling was. Mijn eerste indruk was dat dit monument vernield was. Maar het bleek dat dit een grafzerk is waar de deksel er vanaf is gehaald. Dus dit hoort zo. Afijn, ik ben niet zo geweldig in het begrijpen van kunst... Het monument herinnert aan de gevechten in Nuenen en de bevrijding door de geallieerden.
Luchtfoto van Nuenen uit 1944
Waar we hier staan op de rotonde in Nuenen vond in 1944 de Slag om Nuenen plaats.
Koevering
Op 25 september 1944, tijdens Operatie Market Garden, werd de Sherman tank van sergeant Newman uitgeschakeld op de Koevering. De tank, onderdeel van het 44 Royal Tank Regiment, werd toegevoegd aan de troepen van de 101st Airborne Division om de Duitse doorbraak tegen te gaan. Terwijl Newman de Duitsers naderde, zag hij in de verte een Duitse Jagdpanther. Hij vuurde, maar het projectiel kaatste af op het schuine pantser van de Duitse tank. De Jagdpanther vuurde terug en raakte Newmans tank. De hele bemanning - Newman, Huggins en Hollis - was op slag dood. De tank brandde urenlang.
De locatie van dit incident is vlakbij de Logtenburg/Veghelseweg, waar nu de A50 ligt, op de grens van Sint-Oedenrode, Eerde en Zijtaart. Newmans weduwe, Doris Newman, hing daar in 1997 het eerste kruis, dat de plek markeerde waar haar man sneuvelde. Het oorspronkelijke kruis, gemaakt door Louis Kleijne, is inmiddels vervangen vanwege verval. Het nieuwe kruis, met de bewaarde namen van de gesneuvelden, staat als een stil maar belangrijk gedenkteken - een plek om de offers te herdenken die tijdens Market Garden werden gebracht. Doris Newman zei treffend: "De Nederlanders begrijpen nog steeds heel goed waarom onze jongens hun leven gaven; dat geeft me nog steeds de meeste troost!
De lunch hadden we in het pittoriske plaatsje Zijtaart.
De lunch gebruikten we in het pittoreske plaatsje Zijtaart. We zagentwee kerken!
Mijn vrouw Elly bij de ingang van het restaurant waar we de lunch hadden.
Uden
Hier zijn we in Uden, daar was Dick Winters met een deel van de Easy Company afgesneden van de rest van de divisie tijdens de eerste Duitse aanval op Veghel op 22 september 1944. Dick Winters was in één van de twee torens van deze kerk geklommen om met een verrekijker een blik te werpen op de omgeving. Toen vuurde een Duitser op de toren en de kogel sloeg in de kerkklok. Met een noodgang maakte hij dat hij weer naar beneden kwam.
Op het moment dat de voorhoede van een Amerikaans bataljon parachutisten op 22 september 1944 Uden bereikt, snijden Duitse troepen de weg achter hen af. Daardoor zijn deze para’s die dag omsingeld in Uden. De strijd om de opmarsroute ontbrandt bij Duifhuis. Daardoor is de weg naar Arnhem een dag lang geblokkeerd. Belangrijke bevoorrading loopt ernstige vertraging op. Operatie Market Garden dreigt te mislukken. Twee Amerikaanse strijdmakkers raken in de gevechten van elkaar gescheiden.
Op 18 september 1944, een dag na de grootscheepse luchtlandingen, kwam er even een Amerikaanse patrouille polshoogte nemen in Uden. Dit waren de eerste bevrijders, maar ze verdwenen weer naar Veghel. Eindelijk, op dinsdagmorgen 19 september verschenen de Britse grondtroepen. Een eindeloze stoet militaire voertuigen begon door Uden te trekken in de richting van Arnhem. Vanwege een verwachte Duitse aanval, kreeg een Amerikaans bataljon de opdracht om Uden en de opmarsroute, de Corridor genaamd, te beschermen.
Toen dit bataljon op 22 september de vroegere spoorwegovergang bij Duifhuis was gepasseerd, sneden Duitse troepen de weg af. Alleen de voorhoede van het bataljon bereikte Uden. De rest werd door een aanval van de Duitsers vanuit Erp bij Duifhuis tegengehouden. Een heftige strijd ontbrandde.
De Amerikanen en Britten wisten na een veldslag die een dag duurde, de Duitsers terug te drijven. De route was weer open, maar de bevoorrading voor de troepen in Nijmegen was een dag lang onderbroken geweest. Operatie Market Garden raakte in ademnood. Het plan om een corridor van België tot Arnhem open te houden om via die weg Duitsland aan te vallen, dreigde te mislukken.
Schoonderlogt
Tijdens haar verblijf in de Betuwe werd landgoed Schoonderlogt het hoofdkwartier van de 101st Airborne Division. Even verderop verbleef de commandant van Easy Company 506 PIR major Richard 'Dick' Winters in een woonhuis.Bij een bezoek aan het hoofdkwartier liet hij zich fotograferen onder de poort van Schoonderlogt (rechts). Toen de filmserie Band of Brothers over de verrichtingen van de Easy Company werd opgenomen liet Damian Lewis als Dick Winters in Band of Brothers zich ook fotograferen onder dezelfde toegangspoort. Sindsdien is Schoonderlogt wereldberoemd en komen duizenden mensen overal ter wereld jaarlijks naar Schoonderlogt om op dezelfde manier op de foto te komen. Dat heb ik met mijn vrouw ook gedaan.
Ook werd er een groepsfoto gemaakt van de battlefield tour gezelschap
Onder: de woning waarin Dick Winters verbleef tijdens zijn verblijf in de Betuwe
Crossroads
"Crossroads is de vijfde aflevering van de veelgeprezen miniserie Band of Brothers. In deze aflevering verschuift de aandacht naar kapitein Richard Winters, die worstelt met zowel leiderschapsuitdagingen als morele dilemma's. Een kort overzicht:
Setting: De gebeurtenissen spelen zich af in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog, kort na Operatie Market Garden.
Samenvatting plot: Kapitein Winters wordt gepromoveerd tot Executive Officer (XO) van het 2e Bataljon, wat betekent dat hij niet langer het bevel voert over Easy Company.
Zijn nieuwe rol bestaat uit administratieve taken, waaronder het typen van veldrapporten.
Winters vindt het moeilijk om de controle over Easy Company los te laten en zich aan te passen aan zijn nieuwe verantwoordelijkheden.
Flashbacks onthullen een cruciaal gevecht waar Winters een aanval leidde op een Duitse compagnie op een kruispunt.
Ondanks de uitdagingen komen Winters leiderschap en moed naar voren.
De aflevering beschrijft de complexiteit van oorlog, leiderschap en persoonlijke opoffering.
Tijdens de Slag bij Crossroads op 5 oktober 1944 kruisten Amerikaanse soldaten van Easy Company van de 506th PIR, 101st Airborne Division het pad van zo'n 150 Duitse SS'ers. Ondanks de grote tegenstand wisten de Amerikanen stand te houden op de Randwijkse Rijndijk te Heteren. De slag komt voor in de aflevering Crossroads van de televisieserie Band of Brothers
Onderaan de dijk bij Heteren vertelt onze gids over de gebeurtenissen tijdens de slag om de crossroads
Blik op het slagveld. Er is in 80 jaar in feite niets veranderd aan de omgeving
Het monument 'Crossroads' in Heteren (gemeente Overbetuwe) herinnert aan de Amerikaanse soldaten van het 506e Parachute Infantry Regiment die hier op 5 oktober 1944 streden tegen de bezetter. Een van hen kwam hierbij om het leven.
In januari 2011 ontstond er grote schade aan het monument. Waarschijnlijk ontstond de schade doordat een automobilist tegen het monument aan was gereden.
Rond half vijf in de ochtend van 5 oktober 1944 kruisden de wegen van vijf Amerikaanse soldaten van het 506e Parachute Infantry Regiment en die van twee Duitse SS compagnies op de Randwijkse Rijndijk. De Amerikanen waren hier op patrouille. De Duitse SS soldaten waren zojuist de Neder-Rijn overgestoken, vermoedelijk om deel te nemen aan een grote aanval in de buurt van Opheusden. Het kwam tot een gevecht. Met een zwaar gewonde soldaat wist de patrouille zich terug te trekken in hun commandopost, waar zij verslag uitbrachten. Hierop werd direct een nieuwe patrouille naar de Randwijkse Rijndijk gestuurd om het vijandelijke vuur te beantwoorden. Een groot vuurgevecht was het gevolg. Even later kwam de Amerikaanse bevelhebber erachter dat de vijand zich achter een hoger gelegen weg bevond, terwijl de Amerikaanse soldaten in een ondiepe sloot lagen. Hierdoor hadden zij geen mogelijkheid om zich veilig terug te trekken, en restte hen niets dan aan te vallen. Zij wisten niet, dat de vijand in grote getale aanwezig was. Toen de circa 35 Amerikaanse soldaten de hoger gelegen weg bereikten, stuitten zij op meer dan 150 Duitse soldaten. Ondanks een grote tegenstand wisten de geallieerde soldaten de slag te winnen wegens de slechte voorbereiding van de tegenstander. Aan Duitse zijde vielen meer dan vijftig doden, aan de Amerikaanse zijde was slechts één dode te betreuren.
Het monument is onthuld in 2004.
Operatie Pegasus
Operatie Pegasus: Majoor Tony Hibbert en generaal Lathbury verwelkomd door soldaten van de 101st Airborne Division.
In de nacht van 22-23 oktober kreeg Easy Company van het 506th Parachute Infantry Regiment, Amerikaanse 101e Luchtlandingsdivisie de opdracht de evacuatie te beveiligen door een sterke patrouille naar de noordkant van de rivier te sturen.
Monument operatie Pegasus door 101st Airborne Division bij Heteren
Steenfabriek Elden bevindt zich in de uiterwaarden van de Neder-Rijn bij Arnhem
Locatie Operatie Pegasus door 101st Airborne Division bij Heteren.
Hier waren de mannen van de 101st Airborne Division tijdens Operatie Pegasus in de nacht van 22 op 23 oktober 1944.
Monument Operatie Pegasus bij de overkant van de Neder-Rijn bij Oosterbeek
In de bus op de terugreis naar Eindhoven, het startpunt van onze battlefield tour, kijken we naar aflevering 6 "Crossroads" van de serie Band of Brothers.