In 2024 en 2025 herdenken en vieren we dat Nederland 80 jaar geleden werd bevrijd van de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit jubileum wordt op verschillende manieren gevierd, met evenementen, culturele voorstellingen en herdenkingen door het hele land.
Vooral in deze tijd van internationale oorlogsdreiging is het van groot belang stil te staan bij de betekenis van vrijheid en na te denken over de waarde van vrijheid en hoe we deze kunnen koesteren en beschermen voor toekomstige generaties.
ARS Website wil met deze herdenkingspagina de geschiedenis levend houden en een brug slaan tussen het verleden en het heden, en tussen jong en oud.
Overzicht van activiteiten 80 jaar bevrijding
80 jaar bevrijding op de NOS
De ooggetuigen
Een Canadese soldaat, een ondergedoken Joods meisje, een vrouw in het verzet, een oorlogscorrespondent. Via hun verhalen en die van vele anderen kunt u een jaar lang volgen hoe de bevrijding in Nederland verliep. De NOS besteedt het komende jaar veel aandacht aan 80 jaar bevrijding met de bijzonderen special De Ooggetuigen.
Klik hier om rechtstreek naar het project te gaan.
Zo doet Robert Kiek als oorlogscorrespondent in september 1944 verslag van de bevrijding van Zuid-Limburg. De feestvreugde in Maastricht is ongekend, vertelt hij in zijn verslag op Radio Oranje.
Op dat moment merkt Hendrika van der Vlist in Oosterbeek, vlak bij Arnhem, dat er ‘iets staat te gebeuren’. Duitse troepen komen af en aan in het hotel van haar vader, dat door de Wehrmacht gevorderd is, maar op een dag zijn ze allemaal weg. Gevlucht. Hendrika ziet tientallen geallieerde vliegtuigen overkomen en hoort het geratel van het afweergeschut.
Niet veel later wordt duidelijk dat de Britten zijn geland. Met duizenden tegelijk aan parachutes in Ede en Wolfheze, heel dichtbij. Operatie Market Garden is begonnen, de grootscheepse aanval van de geallieerden met als doel de brug over de Rijn bij Arnhem in handen te krijgen.
Maar dat weet Hendrika allemaal nog niet. Ze hoort wel dat er hevig wordt gevochten in en rond Oosterbeek. De Duitsers leveren fel verzet. Al gauw krijgt Hendrika’s vader de opdracht van een Engelse dokter om zijn hotel in gereedheid te brengen als noodhospitaal.
De gewonde soldaten stromen binnen, zowel Engelse als Duitse. Hendrika is juf en geen verpleegster, maar ze helpt zo goed als ze kan bij het verzorgen van de gewonden. “Zuster, ga ik sterven?”, vragen sommigen haar. Ze probeert hen gerust te stellen, al heeft ze geen idee hoe erg hun verwondingen zijn.
Hoe het met deze en andere verhalen afloopt ontspint zich de komende maanden in het project. Tot en met augustus wordt de geschiedenis van de hoofdpersonen stapje voor stapje verteld, met elke maand nieuwe ontwikkelingen. Op een interactieve kaart kunnen de ontwikkelingen en de opmars van de geallieerden in ons land worden gevolgd.
12-9-2024 Start 80 jaar bevrijding
Op 12 september 2024 is het precies 80 jaar geleden dat de eerste geallieerde soldaten Nederland binnenkwamen via het Limburgse grensdorp Mesch
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima komen aan bij de nationale start van 80 jaar vrijheid met veteraan Kenneth Thaye
In het Zuid-Limburgse Mesch is het begin van de bevrijding van Nederland gevierd. In het bijzijn van koning Willem-Alexander en koningin Máxima waren er in het dorp optredens en werden verhalen verteld over hoe de bevrijding in Nederland begon. Er waren ook toespraken, onder meer dan Derrick Deetz, de achterneef van de eerste op Nederlands grondgebied gesneuvelde Amerikaan.
Mesch werd op 12 september 1944 als eerste in Nederland bevrijd door het Amerikaanse leger. De ceremonie hier is het startschot van het herdenkingsjaar in het hele land. Zo is Willem-Alexander volgende week zaterdag bij de herdenkingen rond Market Garden en bezoekt hij op 1 oktober Putten, waar de razzia 80 jaar geleden plaatsvond.
18-9-2024 Herbegrafenis Oosterbeek
Tachtig jaar na hun dood worden komende woensdag de recent teruggevonden resten van twee Britse militairen begraven op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. Soldaat Henry Moon en Luitenant Dermod Anderson sneuvelden bij de gevechten om de Rijnbrug bij Arnhem in handen te krijgen.
De in 1914 in Zuid-Afrika geboren Anderson had als piloot van een zweefvliegtuig al boven Normandië gevlogen op D-day. Op 18 september 1944 landde hij met een zweefvliegtuig bij Wolfheze. Doordat de eerste golf parachutisten hier op zwaar verzet van de Duitsers was gestuit, was deze omgeving veranderd in een heksenketel waar de geallieerde militairen al snel onder vuur kwamen te liggen.
Anderson betrok een Britse stelling bij een kerkje aan de Rijn in Oosterbeek. Hij vocht hier moedig, meldde zijn commandant de echtgenote later in een overlijdensbericht. Zo had hij in een jeep onder zwaar vijandelijk vuur gewonden in veiligheid gebracht.
Na een week vechten werd Anderson gedood door een Duitse mortiergranaat. Hij werd in zijn schuttersputje begraven. Pas recent werd het veldgraf bij locatieonderzoek bij het kerkje teruggevonden. Dankzij het DNA van een achterneef kon Anderson worden geïdentificeerd.
Henry Moon (1922) sneuvelde drie dagen na Anderson bij een mortierbeschieting van Bemmel. Als lid van het Yorkshire Regiment had hij in 1943 meegedaan aan de invasie van Sicilië vanuit Noord-Afrika en de invasie van D-day op Gold Beach. Bij Market Garden maakte hij deel uit van de grondtroepen die de parachutisten in Arnhem moesten ontzetten.
Zijn resten werden gevonden in een veldgraf bij werkzaamheden aan de A15. Dankzij een neef kon er een DNA-identificatie plaatsvinden.
Op 18 september zal Henry Moon om 11.00 uur worden begraven, Dermod Anderson volgt om 14.30 uur. Het Britse ministerie van Defensie organiseert de plechtigheid, leden van hun eigen Yorkshire Regiment en het Army Air Corps zullen de kisten naar hun laatste rustplaats brengen. Belangstellenden zijn welkom.
“Trees heeft een Canadees” is een bekend Nederlandstalig liedje dat vaak wordt geassocieerd met de bevrijding na de Tweede Wereldoorlog. Het vertelt het verhaal van een meisje genaamd Trees die verliefd wordt op een Canadese soldaat. Het liedje is uitgevoerd door verschillende artiesten, waaronder Albert de Booy